АВД ХОЙЫ

АВД ХОЙЫ
I
Созвездие Плеяды.
II
Стъалыгуппар Авд хойыл ис ахæм ирон таурæгъ: «Æмбырдтæ» (афтæ дæр ма сæ хонынц) цы стъалыты гуппар хонынц, уыдон кæддæр уыдысты авд хойы. Уыдонæй чи хуыздæр у, уый зæххыл ничи зыдта. Иухатт куы уыди, уæд усгуртæ сфæнд кодтой чызджыты бафæлварын. Се ‘ппæтæн дæр радтой æмхуызон куыст æмæ сын загътой: «Йæ куыст уæ раздæр чи фæуа, уый уыдзæн уæ хуыздæр.»
Чызджытæ бавнæлдтой, кæрдгæ-хуыйгæ кæнынц æмæ æхсæвæрафон уыцы-иу сахат фесты сæ куыст.
Афтæмæй куы нæ сбæрæг сæ хуыздæр, уæд сæ фæрсынц:
— Уæдæ цы хуызы ис, хуыздæр уæ чи у, уымæн равзарæн.
Уыдон загътой:
— Иунæг Хуыцау зоны, хуыздæр æмæ нæ æвзæрдæр чи у, уый. Фæлæ авдæй æмсæр кæй стæм, уый тыххæй нæ цæрæнуат уæд арвыл, нæ фæлгонц нын уынæд адæм æмæ нæ рох ма кæнæд. Ноджы Хуыцауы уый бафæндæд, цæмæй немæ уой нæ сынтæджытæ.
Хуыцау сын сæ фæндон сæххæст кодта æмæ сын арвыл бынат радта».
Стъалыгуппар Авд хойы стъалыты нæмттæ сты: Уз, Заз, Цицыр, Зада, Гадæкк, Удыкк æмæ кæстæр Гæда (фыдуаг æмæ къæбæда, æдзухдæр иуварс вæййы, иннæтимæ нæ хæццæ кæны). Иннæ варианты та сты: Аззæ, Уырыззæ, Цицц, Уæрдахъ, Дæдæкк, Уæдæкк æмæ Къæбæда.
Ис сыл хъазгæмхасæн ахæм тагъддзурæн:
…
Бынтон — æнафон,
Æнæнтыст фæуой,
Цъæх арвыл кафынц,
Цъæх арвыл симынц
Æнæнтыст хотæ,
Кæсут-ма, авдæй.
Аззæ — сæ хистæр,
Гъе стæй — Уырыззæ.
Уымæй дæлæмæ —
Цицц æмæ Уæрдахъ,
Дæдæкк æмæ Уæдæкк,
Стæй сæ кæстæр — Къæбæда.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Полезное


Смотреть что такое "АВД ХОЙЫ" в других словарях:

  • А — Æ Б Г Д Дж Дз Е З И Й К Къ Л М Н …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ — Названия звезд и небесных явлений АЛФАВИТОН АМОНÆГ АВД ХОЙЫ АРВ АРВАСТÆУ АРВÆЙ ÆРХАУГÆ ДУР АРВÆРДЫН АРВЫ ЗЫЛД …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • МÆЙ — I Луна. кæс СТЪАЛЫТЫ ÆМÆ ÆРВОН ФÆЗЫНДТЫТЫ НÆМТТÆ II Ирон адæмон сфæлдыстады Мæйы тыххæй алыхуызон таурæгътæ ис. Йæ равзæрды тыххæй сæ иу цыбырæй у ахæм. Иу мадæн уыд авд фырты. Иу хатт лæппутæ ацыдысты хос кæрдынмæ. Уыцы афон мадæн райгуырд… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ТОТРАДЗ — Алæгаты Алыбегæн авд фырты æмæ иунæг чызг уыдис. Йе хсæз фырты æмæ йæхæдæг дæр Сосланы къухæй мард фесты. Баззади ма йын æрмæст чызг æмæ авдæны лæппу. Лæппуйыл ном сæвæрдта Сырдон – Алымбеджы фырт Тотрадз, зæгъгæ. Лæппу та ахæм уыд æмæ разæй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДЗЕРАССÆ-РÆСУГЪД — тж. САСАНА Ахæм номимæ дæр æмбæлы кадджыты – Донбеттыры чызг, Нарты Æхсæртæджы ус, Уырызмæг, Хæмыц, Сатана æмæ Сырдоны мад. Уымæй равзæрдысты дунейы фыццаг куыдз Силæм æмæ Уырызмæджы бæх хъулон Æрфæн зæххон бæхты фыдæл. Уый йæ дыууæ хоимæ фæцалх… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ÆХСÆРТÆГ — Æртæ Нартæй иуы – æхсарджын æмæ зонынджын мыггаг Æхсæртæггаты фыдæл, нарты хистæр Уæрхæджы фырт, Æхсары халдих фаззон, йæ кæстæр. Æхсар райгуырд фыццаг кæркуасæны, Æхсæртæг та – дыккаг кæркуасæны, Бонвæрноны скастмæ. Уæрхæг йæ лæппуты райгуырды… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БЫЗАР — Нартæн сæ хуыздæрты бындар, баззад дзидзийыл. Йæ мад цард хъæуы кæрон. Бызар куы бахъомыл, уæд сарæзта авд æддæгуæлæ мæсыг æмæ фæдзырдта иннæ Нартæм: «Уæ сæрмæ æгаддзинад ма хæссут! Нæ хорз хистæрты фæдзæхст æххæст кæнæм, æмæ ныл уæд ницавæр знаг …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»